گوشاوانک

قفقازستان - گوشوانک یا گوشاوانک Գոշավանք که نام پیشین آن نورگتیک Nor Getik بود بنایی مذهبی است متعلق به قرن 12 یا 13 میلادی در روستای گوش Gosh واقع در استان تاووش ارمنستان. در حال حاضر مراسم مذهبی در این بنا اجرا نمی شود اما بسیاری از گردشگران برای بازدید از آن به گوش مسافرت می کنند و دولت در حال بازسازی این بنا است که گفته می شود در سال جاری میلادی کار مرمت به پایان خواهد رسید. خاچکارهای Խաչքար بکار رفته در این بنا از بهترین نمونه های هنر خاچکاری در جهان است. خاچکار یا چلیپاسنگ به سنگهایی می گویند که بر روی آن نقش صلیب کنده شده است.

گوشاوانک بر روی ویرانه های بنای قدیمی تر بنام گتیک Getik ساخته شد که در زمین لرزه سال 1188 میلادی ویران شده بود، از این جهت این بنا را نورگتیک یا گتیک نو نامگذاری کردند. مخیتار گوش Մխիթար Գոշ دانشمند، سیاستمدار و نویسنده ای بود که در ساخت این بنا مشارکت داشت. مختیار گوش را تدوین کننده نخستین قانون کیفری جهان نیز دانسته اند. او در این بنا مدرسه ای برپا کرد که کیراکوس گاندزاکتسی Կիրակոս Գանձակեցի تاریخدان معروف ارمنی و نویسنده تاریخ ارمنستان از فارغ التحصیلان آن بود. بعدها گتیک نو به افتخار مخیتار گوش، گوشاوانک نامیده شد و روستای محل این بنا نیز به گوش تغییر نام پیدا کرد.

گوشاوانک دیوارهای بیرونی ندارد و توسط خانه های روستایی احاطه شده است. این مجوعه دارای کلیساهای متعددی است اگر علاقه مند به بازدید از یک بنای مذهبی قرن 12 هستید، توصیه میکنم در سفر به ارمنستان سری هم به گوشاوانک بزنید.